Ramy kwalifikacji są narzędziem Procesu Bolońskiego, które ma wspomagać mobilność studentów oraz usprawniać rozpoznawanie i opisywanie kwalifikacji i dyplomów.
Europejskie Ramy Kwalifikacji
Jest to przyjęta w Unii Europejskiej struktura poziomów kwalifikacji stanowiąca układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji umożliwiający porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w różnych krajach.
W praktyce Ramy mają wspomagać mobilność studentów oraz pracowników przemieszczających się pomiędzy krajami, oraz przenoszenie przez nich kwalifikacji.
Ramy Kwalifikacji mają pozwolić na:
- porównywanie efektów kształcenia w wymiarze krajowym oraz międzynarodowym, a tym samym porównywanie dyplomów;
- publicznie dostępną wszechstronną wiedza o kompetencjach uzyskiwanych przez absolwentów;
- łatwiejszy opis możliwości kontynuacji kształcenia w ramach programu kształcenie przez całe życie;
- definiowanie standardów kształcenia poprzez porównywanie kompetencji absolwentów;
- "otwarcie systemu" - umożliwienie uznawania kompetencji pozaformalnych, czyli zdobytych poza uczelnią, np w pracy zawodowej.
Europejska Rama Kwalifikacji używa 8 poziomów kompetencji, które bazują na efektach uczenia się wyrażanych w kategoriach wiedzy, umiejętności i innych kompetencji.
Poziomy te obejmują cały zakres kwalifikacji, począwszy od tych otrzymywanych wraz z zakończeniem okresu obowiązku szkolnego, po kwalifikacje przyznawane na najwyższych szczeblach kształcenia akademickiego i zawodowego.
Europejskie Ramy Kwalifikacji zostały wprowadzone przez Rekomendacje Parlamentu Europejskiego z dnia 23 kwietnia 2008 roku, w której zaleca się państwom członkowskim stosowanie Europejskich Ram Kwalifikacji oraz wyznacza ramę czasową na rok 2012, w którym wszystkie wydawane dyplomy i zaświadczenia powinny mieć odniesienie do Krajowych Ram Kwalifikacji kompatybilnych z ramami europejskimi.
Krajowe Ramy Kwalifikacji
Krajowe Ramy Kwalifikacji zostały wprowadzone do polskiego systemu szkolnictwa wyższego ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455). Zostały one opracowane, jako narzędzie podnoszenia jakości kształcenia. Jest to także realizacja zobowiązania międzynarodowego z realizacji założeń Deklaracji Bolońskiej, postanowień Konferencji w Bergen z 2005, w której udział wzięli ministrowie szkolnictwa wyższego z 46 krajów oraz wynikającego z Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. Nowe regulacje obowiązują od 1 października 2012 r.
Krajowe Ramy Kwalifikacji stanowią opis hierarchicznego systemu poziomów kwalifikacji. Służy on przede wszystkim większej przejrzystości, dostępności i jakości zdobywanych kwalifikacji. Krajowe Ramy Kwalifikacji mają wychodzić na przeciw potrzebom rynku pracy i społeczeństwa obywatelskiego.
Krajowe Ramy Kwalifikacji określają efekty kształcenia oraz kwalifikacje zdobywane w polskim systemie szkolnictwa wyższego.
Efekty kształcenia — zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę uczącą się;
Kwalifikacje pierwszego stopnia — efekt kształcenia na studiach pierwszego stopnia, zakończonych uzyskaniem tytułu zawodowego licencjata, inżyniera lub równorzędnego określonego kierunku studiów i profilu kształcenia, potwierdzony odpowiednim dyplomem;
Kwalifikacje drugiego stopnia — efekt kształcenia na studiach drugiego stopnia, zakończonych uzyskaniem tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera lub równorzędnego określonego kierunku studiów i profilu kształcenia, potwierdzony odpowiednim dyplomem;
Kwalifikacje trzeciego stopnia — uzyskanie, w drodze przewodu doktorskiego stopnia naukowego doktora w określonej dziedzinie nauki w zakresie dyscypliny nauki lub doktora sztuki określonej dziedziny sztuki w zakresie dyscypliny artystycznej, potwierdzone odpowiednim dyplomem;
Kwalifikacje podyplomowe — osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych, potwierdzone świadectwem;
Krajowe Ramy Kwalifikacji: